شهر یزد بناهای تاریخی بسیار با سبک های معماری خاصی دارد که هر کدام داستان مفصلی است اما چیزی که بیشتر از تاکتیک های معماری برای من جالب بود، استفاده از دانش روانشناسی رنگ در حشرات و کبوتران در مورد کاشی کاری مسجد جامع یزد و برج کبوترخانه است.

برای من همیشه جای سئوال بود که چرا ترکیب رنگ مورد استفاده در کاشی کاری مساجد همیشه از چنین ترکیبی است. ظاهرا دلیلش این است که این رنگ در حین شاد بودن، رنگی (ترکیبی) است که حشرات دوست ندارند و به آن نزدیک نمی شوند. البته زنبور در میان استثنا است و به همین دلیل همانطور که در تصویر زیر مشخص است، در دیورارهای مسجد، به اندازه قد یک فرد کاشی کاری به شکل لانه زنبور است که باعث گیج شدن زنبور و مانع ایجاد مزاحمت برای مردم می شود.

برج کبوترخانه که برای حفاظت از کبوتران جهت استفاده از تخم، گوشت و فضله آنان درست شده بود از کاهگل ساخته شده است. از آنجا که مارها به راحتی می توانستند از کاهگل بالا بروند و وارد کبوترخانه شوند، بخشی از برج از گچ ساخته شده است (به اندازه نواری که در شکل زیر مشخص است) و ضمنا برای جذب کبوتران به کبوتر خانه در سر برج از رنگ گِل اخری که مورد علاقه کبوتران است و موجب جذب آنان می شود، استفاده شده است.

و یک نکته جالب دیگر در معماری که البته ربطی به روانشناسی رنگ ندارد، بنایی است که در وسط کاروانسراها به عنوان محل بارانداز شتر می ساختند که به آن کلک می گفتند.

دلیل ساختن کلک در کاروانسرا این بود که شترها برای تخلیه بار مجبور نباشند که با بار سنگین روی زمین بنشینند یا موقع بارگیری با بار سنگین بلند شوند و به زانوهایشان فشار بیاید.

هنگام بارگیری یا تخلیه بار، شتر را به دیوار این بنا می بستند و از طریق پله هایی که در کنار دیوار تعبیه شده، روی بنا می رفتند و کار بارگیری یا تخلیه انجام می شد.